2. Есімше калай жасалады? 3. Есiмше турлене ме. неге? Септелviне. тəvелденуіне мысал келтіріңдер. 4. Есімше сөйлемде кандай муше бола алады? 5. Көсемше дегеніміз не? 6. Көсемшенін журнактарын ата. 7. Көсемше калай турленеді. Мысал келтiрiндер. 8. Көсемшенін сөйлемдегі кызметі туралы не айтасыңдар? 9. Есімше мен көсемше етістіктің қандай түрі? Нуска

Ответ:

Көсемше үш түрлі жолмен жасалады:

1) -а, -е, -й жұрнақтары арқылы ауыспалы осы шақ көсемше жасалады. Мысалы, Боран соғады, мал төлдейді, ит үреді;

2) -ып, -іп, -п жұрнақтары арқылы өткен шақ көсемше жасалады. Мысалы, Сыпайы сызып айтады, шорқақ үзіп айтады. Көсемшелер: сызып, үзіп айтады.

3) -ғалы, -гелі, -қалы, -келі жұрнақтары келер шақ көсемше жасайды. Мысалы, айтқалы отыр, кеткелі жатыр, оқығалы жүр, келгелі отыр.

Көсемше тұлғасына көптік, септік, тәуелдік жалғаулар жалғанбайды, яғни көсемше көптелмейді, септелмейді, тәуелденбейді. Тек -а, -е, -й және -ып, -іп, -п тұлғалы көсемшелер ғана жіктеледі, ал -ғалы, -гелі, -қалы, -келі тұлғалы көсемшелер жіктелмейді.

Көсемшенің жіктелу үлгісі: