туынды сын есім дегеніміз не?оның жасалу жолдарын түсіндіріңдер

Туынды сын есім.

Түбір сөзге жұрнақ жалғану арқылы жасалған сын есімді туынды сын есім дейміз. Мысалы: таудай, өнерлі, сезгіш.

Туынды сын есім жасайтын жұрнақтар:

Есім сөздерден сын есім жасайтын жұрнақтар:

-лы, -лі, -ды, -ді, -ты, - ті

-сыз, -сіз

-ғы, -гі, -қы, -кі

-лық, -лік, -дық, -дік, -тық, -тік

-шыл, -шіл

-шаң , -шең:

-дай, -дей, -тай, -тей

-қой, -қор, -паз, -кер, -гер

-и, -ы, -і

мысалдар:

дала+лы, орман+ды

бала+сыз, үй+сіз

жаз+ғы, іш+кі, күз+гі

бала+лық, күз+дік

кек+шіл, қоғам+шыл

сөз+шең, ашу+шаң

су+дай, үй+дей, құс+тай

сәң+қой, әуес+қой

тарих+и, қазақ+ы

Үстеуден сын есім жасайтын жұрнақтар:

-қы, - кі, - ғы, - гі

мысалдар:

кеше+гі, бұрын+ғы, ертең+гі, қыс+қы

Етістіктен сын есім жасайтын жұрнақтар:  

- ғақ, - гек, - қақ , - кек, - ақ, - ек

- ық , - ік, - қ , - к

- ғыш, - гіш, - қыш, - кіш

- ғыр, - гір, - қыр, - кір

- шақ , - шек

- ынды, - інді, - нды, - нді

- малы, - мелі, - палы, - пелі, - балы, - белі

- ымды, - імді, - мды, - мді

- аған, - еген

- улы, - улі

- ма, - ме, - ба, - бе, - па, - пе

- ыңқы, - іңкі, - ңқы, - ңкі

Мысалдар:

жабыс+қақ , үрк+ек

аш+ық, ақса+қ ,жет+ік

біл+гіш, айт+қыш

ал+ғыр,өт+кір, тап+қыр,мақтан+шақ , ерін+шек,асыра+нды, үй+інді,соз+балы, ас+палы,асыр+малы, көш+пелі,жара+мды, төз+імді,қаш+аған, сүз+еген,іл+улі,ас+улы, жаб+улы,қыз+ба, бөс+пе,бас+ыңқы, көтер+іңкі.