Matn tahlili ona tilib BSB 7-sinf 1 matn: G‘iyosiddin kichkina qish kunlari o‘z uyida bo‘lgan o‘tirishlardan birini unutmaydi. Anchagina mehmonlar yig‘ilgan. Shirin suhbat boshlangan. -Aziz mehmonlar, bugun men sizlarga san’atning nodir bir asarini ko‘rsatmoqchiman. G‘iyosiddin shunday dedi-yu, tokchadan bir ajoyib qo‘lyozma asarini oldi. Kitobga xattotning ham, naqqoshning ham, muqovasozning ham xiylagina mehnati singganligi ko‘rinib turardi. Shohidbek silliq qog‘oz betiga zo‘r mahorat bilan zarhal naqsh chizilgan. Sahifaning keng havorang hoshiyalari zarhal kumush rasmlar bilan bezalgan. Qo‘lyozma qo‘ldan qo‘lga o‘tar ekan yuqoridanmi, o‘ymakor eshik ortidanmi mayin musiqa eshitildi. Kuy gohi yaqinlashar, goh yana uzoqlashardi. Uyga naychi kirib keldi. Unga javob qilganday, uyning bir burchagida o‘tirgan yana bir sozanda g‘ijjak chalib yubordi. Hamma jim bo‘lib, mungli, lekin orombaxsh kuyga quloq soldi. 2 matn: Kechqurunlari uyimizda hamma kechki ovqatga yig‘ilganida dasturxon atrofida suhbat qizib ketar edi. Dadam shunda o‘zlarining yoshliklari o‘tgan zamondan, o‘sha biz uchun afsonaga o‘xshagan voqealarni aytib, bazan kuldirib, bazan o‘yga toldirib qo‘yar edilar. Bu suhbatlar bir xil mavzularda bo‘lar edi.Ba`zan suhbatlar munozara, bahsga aylanib ketar edi. Dadam birpas bo‘sh vaqtlari bo‘lsa o‘qirdilar, mashinada ketayotib ham, samolyotda uchayotib ham, kemada suzayotib ham kitob o‘qir edilar. Agar bizning uyimizga keladigan gazeta, jurnallarning nomini eshitsangiz hayron bo‘lardingiz. Dadam obuna uchun pul ayamas edilar. Shuncha yozishlari, do‘stlari, qarindosh-urug‘lari, yor-birodarlari bilan muloqotda bo‘lishlaridan tashqari o‘qishga, albatta, vaqt topar edilar. Eng yaxshi ko‘rganlari kechasi o‘qish edi. Yotoqxonalarida tumboсhkada har kuni kechasi o‘qish uchun kitob g‘amlab qo‘yar edilar. 1.Yuqoridagi matn turini yozing va izohlang. 2.Har ikkala matnga mos keluvchi 3 ta maqol yozing va izohlang. 3.Har ikkala matndagi atamalarni topib yozing va izohlang. 4.Har ikkala matndagi oxirigi gapda kelgan yordamchi so'zlarni topib, turini yozing va izohlang. 5.Har ikkala matnlar o'rtasidagi bog'liqlik va farqlarni izohlang.

1 matn:

Matn tur: Hikoya

2 matn:

Matn tur: Hikoya

3 matn:

Atamalar:

- G‘iyosiddin

- Mehmonlar

- San’atning nodir bir asari

- Qo‘lyozma

- Kitobga xattot

- Naqqosh

- Muqovasoz

- Shohidbek

- Silliq qog‘oz beti

- Mahorat

- Zarhal naqsh

- Kumush rasmlar

- Qo‘lyozma qo‘ldan qo‘lga

- O‘ymakor eshik

- Mayin musiqa

- Uy

- O‘tirgan so‘z

- G‘ijjak

- Jim

- Orombaxsh kuy

4 matn:

Yordamchi so'zlar:

- Burchaq

- Ovqat

- Dasturxon

- Suhbat

- Yoshliklar

- Afsona

- Voqea

- Kuldirib

- O‘yg‘a toldirib qo‘yish

- Munozara

- Bahs

- Birpas

- Bo‘sh vaqt

- O‘qirdilar

- Mashina

- Samolyot

- Kemada

- So‘z

- Gazeta

- Jurnal

- Nom

- Obuna

- Pul

- Yozishlar

- Do‘stlar

- Qarindosh-urug‘lar

- Yor-birodarlar

- Muloqot

- O‘qish

- Vaqt topar

5. Bog'liqlik va farqlar:

- Ular o‘z uyida bo‘lgan o‘tirishlardan birini unutmaydilar (1-matn).

- Kechqurunlari uyimizda hamma kechki ovqatga yig‘ilganida dasturxon atrofida suhbat qizib ketar edi (2-matn).

- Birinchi matnda san’atning nodir bir asari ko‘rsatiladi, ikkinchisida esa kechqurunlarda kechki ovqatda dasturxon suhbatlari tasvirlanadi.

- Birinchi matnda g‘iyosiddin mehmonlarga san’atning nodir bir asarini ko‘rsatadi, ikkinchisida esa dadam o‘z vaqtida yoshligini eslatib boradi.