реферат по казахскому языку на тему реки и озёра

Қазақстанда 10-шақырымдық белгісінен ұзағырақ туралы 7000 өзендер бар. Барлығы, ел-ден астам 39 мың тұрақты және уақытша ағындары болып табылады. елдегі ең ірі өзендерінің бірі болып табылады: Ертіс, Есіл, Тобыл, Жайық, Сырдария, Іле, Шу. Олардың әрқайсысының ұзындығы 1000 шақырым белгісінен қарағанда әлдеқайда жоғары. Орал Сырдария Арал теңізіне құяды Каспий теңізі алабындағы, үшін оның суы асырады, және Ертіс, Есіл, Тобыл - Солтүстік Мұзды мұхитына жем су.В Казахстане насчитывается около 7 тысяч рек, длина которых превышает 10-километровую отметку. Всего же в республике находится более 39 тысяч постоянных и временных водотоков. К числу крупнейших рек страны относятся: Иртыш, Есиль, Тобол, Урал, Сырдарья, Или, Чу. Протяженность каждой из них значительно превышает отметку в 1 000 км. Урал несет свои воды к бассейну Каспийского моря, Сырдарья впадает в Арал, а Иртыш, Есиль и Тобол – водные артерии, питающие Северный Ледовитый океан.

Ответ:

Өзен мен көл туралы.

Өзен дегеніміз - өзінің табиғи арнасымен ағып жататын ағынды су немесе ағып жатқан тұщы судың табиғи жолы.

Өзен басқа бір өзенге, көлге, теңізге, мұхитқа немесе үлкен су қоймасына барып құяды. Өзен жаңбыр суынан, еріген қар мен мұздықтардан, қайнар бұлақтардан немесе арнасынан тасыған көл суларынан нәр алады. Көптеген өзендер қыраттар мен таулардан басталады. Бірақ, төмен қарай ағып келе жатқанда оған өзгеде жылғалар, өзен-бұлақтар мен су көздері қосылады. Елді мекендердің басым бөлігі өзен жағаларында орналасады. Өзендер, сондай-ақ, ауыл шаруашылығына да қолайлы. Өйткені, өзен аңғарлары мен жазықтарының топырағы өте құнарлы болады.

Қазақстан аумағында ірілі-ұсақты 85 мың өзен бар. Олардың ішінде 7 өзеннің (Ертіс, Тобыл, Есіл, Жайық, Сырдария, Іле, Шу) ұзындығы 1000 км-ден асады.

Ұзындықтары 500 м асатын өзендер: Нұра, Торғай, Ойыл, Сарысу, Жем, Талас, Үлкен Өзен, Кіші Өзен, Елек, Ырғыз, Сағыз өзені, Шідерті өзені.

Көлдің өзеннен айырмашылығы – ол бір бағытта ағып жатпайды.

Кең байтақ еліміз көлдерге бай. Көлдер, әсіресе, Қазақстанның солтүстік бөлігіндегі тұйық ойпаңдарда жиі орналасқан. Қазақстанда ірілі - ұсақты 48 мыңнан астам көл бар. Олардың басым көпшілігі ұсақ көлдер болғанымен, 21 көлдің ауданы 100 км2 асады. Көлді аудандар қатарына Каспий маңы және Тұран ойпаттары, Батыс Сібір жазығы, Сарыарқаның аласа таулы бөліктері мен оңтүстік - шығыстағы таулы аудандар жатады.

Еліміздегі көлдердің тереңдігі 2 м-ден 8 м-ге дейінгі аралықта ауытқып отырады, кей жерлерде одан да терең болады. Атап айтқанда, Алакөлдің тереңдігі - 54м, Үлкен Шабақты - 37 м, Шортанды - 31, Марқакөл - 27, Балқаш - 26 м.